တၢ်ဘျၢလီၤတၢ်လၢတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
လၢဖိခွါခၠါ (လ) အဂီၢ် မ့ၢ်၀ဲခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် ၁၂ ဘျီတဘျီန့ၣ် ဖိခွါအံၤအိၣ်ခိးလၢ ကအိးထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢခရၠာစးံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အသ့ၣ်ထူၣ်အဖီလာ်‚ လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲ ဆၢမုၢ်လၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် လ့ၣ်ယီၣ်ခီၣ်အသီတဆိလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲအတၢ် မုၢ်လၢ် ကတၢၢ်ကွံာ်လၢတၢ်သးဟးဂီၤ‚ မ့ၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်လၢခံကတၢၢ်လၢအ၀ဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်အံၤ မ့ၢ်လံာ်ခီယ့ၤ တဘ့ၣ်အဃိန့ၣ်လီၤႉ လၢ လံာ်ကဘျံးအဆိကတၢၢ်တကဘျံး‚ အ၀ဲဖးဘၣ် တၢ်ကွဲးလၢ‚ ‘‘ဆူ ခၠါ (လ) လၢတၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်အါလၢ နကဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ နတၢ်မၤလိအဂီၢ် -လၢမိၢ်ဒီးပၢ်‚ ၁၉၅၈ နံၣ်’’ လီၤႉ
လၢခံအနံၣ်တဆံ‚ ခၠါ (လ) မၤတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢအတၢ်မၤလိအပူၤန့ၣ်လီၤႉအ၀ဲဖျိထီၣ်ခီလ့ၣ်ကၠိ ဒီးလၢခံထီၣ်တၢ်နီၣ်ကဘီယူၤတၢ်မၤလိလီၤႉ အ၀ဲကဲထီၣ် ပှၤနီၣ် ကဘီယူၤတဂၤလၢအလဲၤတၢ်လၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤ‚ မၤလၢပှဲၤအတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်လၢ ကမၤစၢၤ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဒီး ဆူတၢ်ကနီၤဟ့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးဃုာ်ဒီး အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအဒိးန့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ် ပူၤကွံာ်အနံၣ်ဃုဆံ‚ အ၀ဲနီၤဟ့ၣ်ကဒါက့ၤ အလံာ်ခီယ့ၣ် လၢအစူးကါ၀ဲဒိၣ်မးအံၤ ဆူအလံၤဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤကဲထီၣ် တၢ်ပနီၣ်တမံၤ လၢအ၀ဲအဂီၢ်လၢအမိၢ်အပၢ် အတၢ်ဘျၢလီၤတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ…
ညၣ်ဆံးဆံးဖိ
လၢတဘျုးနံၣ်အတီၢ်ပူၤ‚ ပှၤအဲကလံးဖိနီၢ်ဒီမိ၀ၤခံဂၤ‚ အိၣ်ဆိးလၢ အၤြဖံၤကၤမုၢ်နုာ်‚ ဒုးဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် တၢ်ရၠာစး့လိာ်မုာ်လိာ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ပှၤတဂၤလၢအအိၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်အ၀့ၢ်ပူၤ‚ ဒီးလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်အါကတီၢ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်နီၤဟ့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး အတၢ်အဲၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်အတံၤသကိးအံၤ‚ အသးတဆူၣ်လၢကဆိကတီၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂၤတခါလၢ အတနာ်တ့ၢ်၀ဲ‚ တုၤဒၣ်လဲာ် လၢဖဲလၢအ၀ဲဟဲဆူ တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်လၢ‚ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢခရၠာစးံာ်အပူၤ မ့ၢ် ‘တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအဒိၣ်န့ၢ်’’ တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဂၤလၢအ၀ဲစူၢ်၀ဲနာ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲအတၢ်အိၣ်သးတခီ‚ မ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးကျိၣ်ဂ့ၢ်စ့ဂ့ၢ်တနီၤ‚ မ့ၢ်လၢအ၀ဲမ့ၢ်တ့ၢ် ခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ဒီးသန့ၤထီၣ်သးလၢတၢ်လၢအဒိးန့ၢ်၀ဲလၢ အတၢ်ဘူၣ် တၢ်ဘါအ၀ဲန့ၣ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲ ဘၣ်ယိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ အမံၤလၤသၣ်ကပီၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ်လၢအလီၢ်က၀ီၤကမျၢၢ်အကျါန့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်သးအုးအပူၤ‚ အ၀ဲတဲနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်လၢ ‘‘ယလီၤဂာ်ဒီးပှၤကညီတဂၤ လၢအဟးဃုဖီၣ်အီၣ်ညၣ်လၢ ထံကျိဖိတဘိအပူၤန့ၣ်လီၤႉ လၢယစုပူၤ‚ ယဖီၣ်န့ၢ်ညၣ်ဆံးဆံးဖိတဘ့ၣ်‚ ဘၣ်ဆၣ် ယမဲာ်ချံတခီထံၣ်ဘၣ်ယဲညၣ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ဃ့ၢ်လီၤလၢ ထံကျါလီၤႉ ဆူတၢ်ကဖီၣ်န့ၢ်ညၣ်လၢ အဒိၣ်န့ၢ်တၢ်အံၤ‚ ယကဘၣ်ပျဲကွံာ် ညၣ်ဆံးဆံးဖိ တဘ့ၣ်အံၤလီၤ’’ႉ
ပှၤထူးပှၤတီၤသးစၢ်လၢ လံာ်မးသဲပာ်ဖျါ ဖဲမးသဲ ၁၉ အပူၤ…
တၢ်အဲၣ်လၢအတစၢ်လီၤ
ဖဲအလဲၤမၤတၢ်လၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤလၢ တၢ်ကိၢ်အကီၢ် ဒီး သူၣ်လီၤအသးတဘျုးလါ ၀ံၤ၀ဲ ဒီး ဟဲဒံၢ်ဒီး ကၠဲးဖိဟဲက့ၤဆူဟံၣ် လၢဒူၣ်ဖိထၢဖိ လၢမံၣ့်ှှံၣ်ကၣ်ကီၢ်စဲၣ်အခါန့ၣ် တၢ်အကတီၢ်တုၤဃီၤလၢ တၢ်ဂိၢ်ကတီၢ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤကမ့ၢ်တၢ်အဆိကတၢၢ်လၢ အဖိအဂၤ ၁၀ အဂီၢ် ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဘၣ်တ့ဃံလၤလၢ အမ့ၢ်မူခိၣ်ဖီန့ၣ်လီၤႉ
ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်ဂိၢ်ကတီၢ်လၢ မံၣ့်ှှံၣ်ကၣ်‚ လိၣ်ဘၣ်၀ဲ ဆ့ကၤလၢၤအါမး‚ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးဆ့ကၤခိးတဖၣ်‚ သိဆူၣ်ဒီးခီၣ်ဖံး ဖးထီတဖၣ်လီၤႉ လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိ အနီၢ်ဂံၢ်အါမးတဒူၣ်အဂီၢ်‚ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအပရၤကလံၤဒိၣ်မးလၢ ကဘၣ်ဒီတဒၢ တၢ်ဂိၢ်တၢ်ခုၣ်လၢအနး လၢအအိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ယွၤမၤစၢၤ တၢ်လၢအလိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ အဆိကတၢၢ် ဟံၣ်လၢအအိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် အကပၤတဒူၣ် ဟဲစိာ် ခီၣ်ဖျီၣ်‚ ၀ံၤဖျီၣ်ခံလၢတၢ်သိးအီၤ ဖဲမူခိၣ်ဖီလီၤ‚ ခိၣ်သလုးဒီး စုဖျီၣ်တဖၣ်လီၤႉ ၀ံၤ‚ တံၤသကိးတဂၤ ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ပှၤဂုၤပှၤဂၤလၢ အ၀ဲအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဆူ တၢ်ကထၢဖှိၣ် ဆ့ကၤအလၢၤအကလုာ်ကလုာ်လၢ ပှၤတဆံခံဂၤ ကူသိး၀ဲဘၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်အကတီၢ်အ၀ဲန့ၣ်‚ မူခိၣ်ဖီစးထီၣ်လီၤ၀ဲ‚ ဘၣ်ဆၣ် လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအံၤအဂီၢ်‚…
ပှၤဂီၢ်မုၢ်သးပ့ၤနီၣ်တၢ်
ပိာ်မုၣ်တဂၤ ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်ဆူအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ် အဖီခိၣ်‚ လၢအ၀ဲပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်လၢ‚ အသရၠာစးၣ် အတၢ်ကစီၣ်လၢ အတဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် တဘျီ၀ံၤတဘျီန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသံကွၢ်ကွၢ် အသရၠာစးၣ်လၢ ‘‘ဘၣ်မနုၤလၢနဘၣ်တဲတၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးလဲၣ်’’ ဒီး အသရၠာစးၣ်န့ၣ် စံးဆၢက့ၤအီၤလၢ‚ ‘‘ပှၤဂီၢ်မုၢ်သးပ့ၤနီၣ်တၢ်’’ အဃိန့ၣ်လီၤႉ
တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်၀ဲအါမံၤလၢ ပသးပ့ၤနီၣ်ဘၣ်တၢ် - တၢ်ဆၢကတီၢ်‚ သးအနံၣ် အလါပှၢ်ထီၣ် မ့တမ့ၢ် ပတၢ်မၤအါကဲၣ်ဆိးအဃိန့ၣ်လီၤႉ ပသးပ့ၤနီၣ်ဘၣ် နီၣ်ဂံၢ်ခူသူၣ် တဖၣ်‚ ပှၤအမံၤအသၣ် မ့တမ့ၢ် တုၤဒၣ်လဲာ်လၢမ့ၢ် ပဆိကတီၢ်ဃာ် ပသိလ့ၣ်လၢတၢ်လီၢ်မတၤန့ၣ်လီၤႉ ယ၀ၤစံး၀ဲလၢ‚ ‘တၢ်အိၣ်၀ဲအါမံၤလၢ ယဘၣ်တ့ၢ်နုာ်လၢ ယခိၣ်နူာ်အပူၤန့ၣ်လီၤႉ တချုးလၢ ယကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်အသီတမံၤ‚ အဆိယဘၣ်ထူးသံကွံာ်တၢ်လၢ အအိၣ်လၢ ယခိၣ်နူာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ’ႉ
တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်အတၢ်စံးဆၢအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအမ့ၢ်၀ဲတီ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ပှၤဂီၢ်မုၢ် တဖၣ် သးပ့ၤနီၣ်တၢ်လီၤႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ တလီၢ်လီၢ်ပလိၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤကဒုးသ့ၣ်နီၣ် ထီၣ်က့ၤပှၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်တၢ်လၢ ယွၤမၤတ့ၢ်၀ဲလၢပဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီးတၢ်လၢအလီၤပလိာ်ဒီးတၢ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲလၢအ၀ဲသ့ၣ် မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤလးအါမံၤမၤအသးဒၣ်လဲာ်‚…
ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်ဒီးသူၣ်ဒူသးဒူ (ပာ်ဆူၣ်သးဒီးတံးတဟီၣ်)
တနၤစုာ်စုာ်‚ ဒ်အမ့ၢ်ဖိသၣ်ဆံးအသိး ကၤလ့ၤ ဘံၣ်လီၤအမဲာ်ချံဒီး ကလၢၢ်ဘၣ်၀ဲလၢ အဘၣ်တၢ်က၀ီၤဃာ်အီၤလၢ တၢ်ခံးသူန့ၣ်လီၤႉ ဟံၣ်လၢအ၀ဲအိၣ်အံၤ မ့ၢ်သ့ၣ်ဟံၣ်လၢ ခိးစတၣ်ရၠာစးံၣ်ကၣ် ဒီးဒၢးလၢအအိၣ်၀ဲန့ၣ် ဘရၣ်ဘှီၣ်လၢမုၢ်နၤကတီၢ် ဒီး ပဲBတီတဖၣ်သီၣ် ့ကံး့ကံးလီၤႉ ဖဲမုၢ်နၤကတီၢ်‚ ဘျါတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟူးဂဲၤထီၣ်လီၤႉ ဖဲလၢအ၀ဲ အမိမိၢ်မ့ၢ်ဒွဲၣ်န့ၢ်အီၤ မ့ၣ်အူဒၢဖိဘၣ်ဆၣ်‚ ဒ်အမ့ၢ်ဖိသၣ်ဆံးတဂၤအသိး အ၀ဲပျံၤတၢ်ခံး န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်တနၤ‚ အ၀ဲအပၢ်ဘျးလီၤလံာ်စီဆှံအဆၢတဆၢ လၢလၢၢ်သ့ၣ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်လၢအလီၢ်မံကပၤလၢအမ့ၢ် ‘‘ပာ်ဆူၣ်နသးဒီးတံးတဟီၣ်တက့ၢ်ႉ ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ ဘၣ်ယိၣ်တၢ်တဂ့ၤႉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ ယွၤနကစၢ်အိၣ်ဒီးနၤ ဖဲနလဲၤတၢ်တပူၤ လၢ်လၢ်လီၤ’’ (ယိၤ့ှှူ၁း၉) ႉ ကၤလ့ၤ စးထီၣ့်ှူး လံာ်စီဆှံအဆၢဖိအံၤကိးနၤ‚ ဒီးအ၀ဲ ပာ်တၢ်အၢၣ်လီၤ လၢကစၢ်ယွၤအံၤလၢ အသးလၢၢ်သးဘ့ၣ်ဘၣ် အလိၤ‚ တုၤလၢအ၀ဲလဲၤဆူ ခီလ့ၣ်ကၠိ တစုန့ၣ်လီၤႉ
လၢလံာ်ယိၤ့ှှူ ၁ အပူၤ‚ ပဖးဘၣ်တၢ်ဆီတလဲလၢတၢ်ကဲခိၣ်နၢ်လၢ စီၤယိၤ့ှှူ ဖဲစီၤမိၤဒီးသံ၀ံၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကလုၢ်လီၤဆူ ‘ပာ်ဆူၣ်သးဒီး တံးတဟီၣ်’ အံၤ ဘၣ် တၢ်ယၢၤထီၣ်အါစုအါဘျီဆူ…
တၢ်ဟး၀့ၤ၀ီၤလၢ တၢ်ပညိၣ်တအိၣ်
ဒ်အအိၣ်ဘူးဒီး ကျီၢ်အီၣ်ဆၣ်လီၣ်ပျီဖးလဲၣ်အသိး‚ ပှၤမၤလီၤနံၤလီၤအ့တၢ် မဲးကၢၣ်ယၣ် ခိၣ်နဲလ် ပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်လၢ‚ ကျီၢ်တဖၣ် ဟး၀့ၤ၀ီၤဟးဖျိးကျဲ ဖဲအအီၣ်ဆၣ် ကတီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤႉ ကျီၢ်တဒု ကသုးအသးတဆီဘၣ်တဆီ‚ ထီဘိ ဃုထံၣ်န့ၢ် အီၣ်ဘၣ်လီၢ်လါဟ့’ န့ၣ်လီၤႉ လၢအဘူးဒီးကရၠာစးၢၢ်အသနၢၣ်‚ ကျီၢ်အံၤ ကထံၣ်န့ၢ် တပံၢ်လါဟ့လၢအ၀ံာ် လၢသ့ၣ်ထူၣ်အဖီလာ်န့ၣ်လီၤႉ လၢကရၠာစးၢၢ်လီၤပှီၢ်အလီၢ်န့ၣ် ကျီၢ်အံၤ ကဃ့ၢ်ဟးထီၣ်၀ဲလီၤႉ ၀ံၤ‚ အ၀ဲကလဲၤတၢ်ယံၤထီၣ်ယံၤထီၣ်လၢ ကရၠာစးၢၢ်ဒီး တုၤဆူကျဲမုၢ်လီၤႉ ကယီကယီ လၢ ‘‘တၢ်အ့ၣ်ဃ့အီၣ်ဃ့ တၢ်တစဲးစဲး‚ အကျဲလီၤမၢ် ကွံာ်အီၤ’’ န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ တၢ်ဟးထီၣ်လၢကရၠာစးၢၢ်ချၢအံၤ တမ့ၢ်ထဲ ကျီၢ်တဖၣ်ဧိၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ သိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟးဖျိးကျဲဒီး ဖျါလီၤဂာ်စ့ၢ်ကီးဒီး ပှၤကူပှၤကညီၤတဖၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ဖးဒိၣ်လၢ တၢ်ဟးဖျိးကျဲအါမံၤန့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်အံၤအဃိ တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်၀ဲတမံၤလၢ ကစၢ်ယွၤထိၣ်သBတီၤပှၤလၢ သိတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ ညီဒိၣ်မးလၢ ပကဟးဒၢက့ၣ်ဒၢကူ ဒီး ‘ဟးအ့ၣ်ဃ့အီၣ်ဃ့တၢ်လၢပကျဲ ခီဖျိတၢ်တပလီၢ်သးလၢ တၢ်မၤဖိးဒ့တၢ်တခီတစဲး တခီတစဲး…
ပျဲအလဲၤပူၤကွံာ်
သရၠာစးၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါစံးဘၣ်ယၤလၢ ‘‘နပၢ် အိၣ်ဒီးလၢတၢ်သံ’’ န့ၣ်လီၤႉ ‘ဟူးဂဲၤလၢတၢ်ကသံ’ မ့ၢ်တၢ်ကတိၤက့ှူၢ်ဖိလၢအနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်အိၣ်သး တဆီဘၣ်တဆီဆူ တၢ်ကသံဒီး မ့ၢ်တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်အသီဆူ ယအိၣ်‚ တၢ်တမံၤလၢအဒုးကလၢၢ်ဘၣ် တၢ်လီၤလီၤဆီဆီ ဒ်တၢ်လဲၤလၢကျဲတဘိလၢ အလီၤသယုၢ်သညိ တဘိအသိးန့ၣ်လီၤႉ လၢယပၢ်အမုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်‚ လၢတၢ်တသ့ၣ်ညါလၢ မ့ၢ်လၢအနၢ်ဟူဒံးတၢ်လၢ ပတဲအီၤ‚ ယပုၢ်ဒ့မုၣ်ဒီးယၤ ပဆ့ၣ်နီၤ လၢအလီၢ်မံခိၣ်ကပၤန့ၣ်လီၤႉ ပနၢမူအ၀ဲအခိၣ်တိသၣ်လၢ အဃံလၤ န့ၣ်လီၤႉ ပတဲဖျါထီၣ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်ဆူ အအိၣ်ကသွံဒံ ဖိလီၤႉ ပသး၀ံၣ်သကိး ‘ယွၤလၢအကလုၢ်တီ’ ထါသး၀ံၣ်ဒီး ့ှူးထါစံးထီၣ်ပ့တၢၤ ၂၃ လီၤႉပတဲအီၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤ ဒီးစံးဘျုးအီၤလၢအမ့ၢ်ဘၣ် ပပၢ်အဃိန့ၣ်လီၤႉ ပသ့ၣ်ညါလၢ အ၀ဲအသးဖိအံၤ ဆၢမုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ကအိၣ်ဘၣ်ဃုာ်ဒီး ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးဒီး ပတဲ ဘၣ်အီၤ လၢအ၀ဲလဲၤဆူ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအအိၣ်သ့လံန့ၣ်လီၤႉ တၢ်တဲထီၣ်ဖျဲးတၢ် ကတိၤအဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ခီၣ်ကါအဆိကတၢၢ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်တမုာ်တလၤလၢ တၢ်ပျဲ ပျၢ်ကွံာ်အီၤ န့ၣ်လီၤႉ စှၤမံးနံး အလီၢ်ခံ‚ ပပၢ်လၢ ပအဲၣ်ဘၣ်အီၤအံၤ‚ လၢတၢ်သးခု အ၀ဲဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤလၢ အဟံၣ်အထူအယိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ…
လီၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးကတၢၢ်အကျါ
ယ၀ၤအ၀ဲၢ်ခွါအိၣ်ဆိးလၢ ခီၣ်လိၣ်ရၠာစးၣ်ဒိၣ် ကစၢၢ်ကလိလၢ အစီၤစုၤဒီးပှၤလၢ မံးလာ် ၁၂၀၀ လီၤႉ ဖဲလၢတၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်မ့ၢ်စီၤစုၤဒၣ်လဲာ်‚ ကၠၢၣ်ရၠာစးံးန့ၣ် ထီဘိ မ့ၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်အဲၣ်အီၤ‚ မ့ၢ်လၢအ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလၢ အမၤလီၤနံၤလီၤအ့တၢ်သ့ဖးဒိၣ် ဒီးသူၣ်ဂ့ၤသး၀ါအဃိန့ၣ်လီၤႉ တၢ်လၢယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဒီပုၢ်၀ဲၢ်တဖၣ်‚ တအိၣ်ဒီး တၢ်တသူၣ်ဖှံတသးညီလၢ အ၀ဲမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤလၢ အမိၢ်အမဲာ်ချံ န့ၣ်ဘၣ်ႉ ပူၤကွံာ်တဘျုးနံၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်အီၤဒၣ်လဲာ်လၢ ဆ့ကၤတဘ့ၣ်လၢ အဘၣ် တၢ်ကွဲးအီၤလၢ ‘မ့ၢ်ပှၤလၢမိၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးကတၢၢ်’ န့ၣ်လီၤႉ ဖဲပ၀ဲကိးဂၤ မုာ်လၤသးခု လၢ ပဒီပုၢ်၀ဲၢ်တဖၣ် အတၢ်မၤသးအံၤလၢ တၢ်ကွၢ်မဲာ်တၢ်န့ၣ် နီၢ်နီၢ်တခီ‚ တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤနံၤလီၤအ့၀ဲဘၣ်လီၤႉ
ဖဲ ၁ မိၤဒီး ၃၇ အပူၤ‚ ပကဖးဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ စီၤယၤကိာ်လၢ အဟ့ၣ် ဆ့ဖးထီ တဘ့ၣ်ဆူ အဖိခွါစီၤယိၤသးလၢ အကွၢ်မဲာ်တၢ်န့ၣ် နဲၣ်ဖျါတၢ်လၢ အဖိအဂုၤအဂၤတဖၣ် လၢစီၤယိၤသးမ့ၢ်ဖိလၢ အအဲၣ်၀ဲဒိၣ်န့ၢ်ဖိအဂၤတဖၣ် (း၃) န့ၣ်လီၤႉ လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်နဲၣ်စိတၢ်နီတမံၤသနာ်က့ ဆ့ကၤအံၤ ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢ…
သီၣ်တယုၢ်ဃီဒီးသးစီဆှံ
ဖဲယကနၣ် ပှၤဒ့တနၢ် ကနၣ်တၢ်သံကျံအသီၣ်လၢ အဟဲဟးထီၣ်လၢတနၢ်န့ၣ် ယဆိကမိၣ်ထီၣ်ယဲတၢ်အကတီၢ်တဖၣ် ဖဲယနၢ်ဟူတ့ၢ်ဘၣ်ယဲ တၢ်ဒ့လၢ တနၢ်အံၤလၢ ‘တၠမျၠတ ဃသညခနမအသ’ ဒီး ‘ံသတ ွမနၠအ T့သက ဗမအ’ တၢ်သး၀ံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အခဲအံၤ တၢ်သံကျံပိးလီအံၤ လိၣ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်ကဘၣ်မၤဘၣ်လိာ်က့ၤ တၢ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဖဲနိးအဖျၢၣ်တနီၤ မ့ၢ်လိၤ၀ဲဘၣ်၀ဲ ဘၣ်ဆၣ်‚ အဂုၤအဂၤတခီ အသီၣ် တတုၤ တၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ် အကလုၢ် လၢအတမုာ်လီၤႉ ပှၤဒ့တနၢ်လၢ အကနၣ်တၢ်သံကျံအသီၣ်အမူဒါန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ အဒုးမၤဘၣ်လိာ်တၢ်အသီၣ်တမံၤ ဧိၤဘၣ်ႉ မ့မ့ၢ် ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ်နိးတဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် အတၢ်သီၣ်လီၤဆီ အတၢ် ဃါဃုာ်‚ ဃုာ်ဒီးနိးအဖျၢၣ်အဂုၤအဂၤဆူ တၢ်ကတ့ထါသး၀ံၣ် အမုာ်တယုၢ်လၢ အဖိးမံလိာ်သးခဲလၢာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဒၣ်လဲာ်‚ ပကထံၣ်နိးအဖျၢၣ်တဖၣ်လၢ တဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့ လိာ်သးန့ၣ်လီၤႉ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်တိာ် မ့တမ့ၢ် တၤလၣ်လီၤဆီတဖၣ်‚ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်အသီၣ်လၢ အဆူၣ်လၢအတမုာ်တလၤတမံၤ ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီး ပှၤဂုၤ ပှၤဂၤန့ၣ်လီၤႉ…
တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်လၢအဒုးသးခုတၢ်
ပှၤသံကွၢ်တၢ်ဖိ ဘ့လ့်ှှၣ်ပံၣ်ရၠာစးိၣ် ထုးထီၣ်လံာ်ပာ်ဖှိၣ်လၢ‚ ‘‘တ့ၠအ တန ုနနစ မ့ၢ်ပပၢၤဃာ် ပာ်ဖိှၣ်ဃာ် တၢ်မနုၤန့ၣ်လဲၣ်’’ န့ၣ် ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် စံးဆၢလၢ အဟံးဃာ်ပၢၤဃာ် တၢ်လၢအကါဒိၣ်ဒီး ဒုးသးခုဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ် ဒီး တၢ်ဂ့ၤတမံၤမံၤလၢ သးပ့ၤနီၣ်တသ့ နီတစုအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ကဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ပၢၤဘၣ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်ကတၢၢ် ဆူယၤဒီး ဟ့ၣ်ယၤ တၢ်သးခုန့ၣ်လီၤႉ တမံၤမ့ၢ် တၢ်ဖီအီၣ်ဖီအီၤ အလံာ်တဘ့ၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ ယမိၢ်အစုလီၢ်လၢ အအိၣ်လံ အနံၣ်လွံၢ်ဆံလီၤႉ အဂၤတမံၤ မ့ၢ်ယဖံအလၣ်ဖးထံခွးဖိ တဘ့ၣ်လၢအလွဲၢ်ဂီၤစၢ်လၢ လၣ်ဖးထံခွးအါဘ့ၣ်အကျါ န့ၣ်လီၤႉ ပှၤဂုၤပှၤဂၤ‚ ကပာ်လုၢ်ပာ်ပရၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထူးတီၤတဖၣ် လၢအမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ညါ အ၀ဲသ့ၣ်‚ လံၤဖိတဂၤ နံၤခံးခံးလီၤအဲၣ်လီၤကွံ မ့တမ့ၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢလီၤလီၤဆီဆီတခါလီၤႉ
တလီၢ်လီၢ်‚ တၢ်လၢပပာ်ဖှိၣ်ခူသူၣ်လၢ ပသးကံၢ်ပူၤ ဒ်တၢ်လၢအဟဲစိာ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်သးအုးဖးဒိၣ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပာ်ခူသူၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ မ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်မၤန့ၢ်ကဒါက့ၤအီၤညီညီန့ၣ်လီၤႉ တၢ်သးထီၣ်‚ မ့ၢ်ဖျါခဲဘၢအသးလၢ ပသးကံၢ်ပူၤ ဘၣ်ဆၣ်‚…